PRILOZI ZA HISTORIJU POVJESTI JEDNOG LJUDSKOG NASELJA


PRILOZI ZA HISTORIJU POVIJESTI JEDNOG LJUDSKOG NASELJA

Sve priče imaju pomalo karakter zabave, patosa i pouke. Često su nestvarne kao posledica predaje, običaja i kazivanja u sumrak pred spavanje pored vatre ili uz žmirkavu žutu svjetlost ulične lampe kada se ljetne večeri otegnu, pa ne znaš je li noć ili dan još traje.

Priče su kao san, kada legneš i njima se pokriješ pred spavanje. Gdje nadnaravno postaje naravno, prirodno neprirodno, a događaji i junaci se isprepliću, pa granice između svetova nema.
U njima je ono što jeste, što može biti, a i ne mora.
Ono što može biti drugačije, a nije, a moglo je biti.

Priče su pisane na jeziku koji godinama ne postoji. Na čudnoj mešavini ekavštine i ijekavštine, kao posljedica onoga jezika što ga je uho slušalo, dok su ljudi koji su nekada nastanjivali Borovo Naselje pričali. Onima kojima "naš" jezik nije njihov, tu je Google Translate. Da se pomognu!

Priče mogu biti i istinite, pa i pored toga dovoditi čitatelja ili slušaoca u zabludu, toliku da im se ne veruje. Između istine i laži postoji divan prostor mašte.

Obmana koju je u stanju proizvesti mašta, zadivljuje!

16 lipnja 2008

Osma priča

O IMENU BOROVO (Naselja) 

8. nastavak

Prije nastavaka «Priloga za historiju povjesti jednog ljudskog naselja», da pokušam objasniti šta se sve krije iza imena Borovo!

Pod imenom Borovo, danas, u Republici Hrvatskoj treba razlikovati sledeće pojmove:

1. Borovo, selo u neposrednoj blizini Vukovara, oko 6.5 kilometara uzvodno Dunavom (45°24'12'' N/18°58'45''E), u čijem je ataru od 1931. godine građena tvornica «Bat'a» i naselje uz nju, «Bat'aville» kako su nazivana sva naselja koje je koncern «Bat'a» gradio dok nesteknu svoje ime.

2. «Borovo» d.d. (45°22'40''N/18°57'55''E), ime za tvornicu za proizvodnju gumene i kožne obuće sa pratećim djelatnostima, danas sa sjedištem u Vukovaru. Izvorno «BAT'A cipele i kože sa sjedištem u Borovu, srez Vukovar». (U trgovačkom registru Okružnog suda u Osijeku, prvi zabilježeni akt o prijavi i registraciji od 12.01.1933.)

3. Borovo Naselje, Bat'aville, (45°22'30''N/118°57'55''E), koje je u neposrednoj blizini pomenute tvornice počeo graditi «Bat'a» A.D. Zlin 1931. godine.


Radi pojašnjenja pojma moraju se koristiti pridjevi: selo, tvornica, naselje kako bi bilo jasno o čemu se priča ili piše! Od navedenog, kada se radi o Naselju Borovo, uobičajilo se Naselje pisati uz Borovo velikim slovom kao deo imena. Nekad ispred, češće iza imena Borovo. Nekada samo Naselje, ali uvek velikom slovom!

Ime starog sela potiče iz srednjeg veka i pominjalo se kao Boro, Borh, Boroh, Boroth, Borock ... naseljavanjem Slavena, slavenizirano u Borovo!.

Kao što rekoh, tvornica i njeno naselje sagrađeni su u ataru sela Borovo i bili su u sastavu opštine Borovo. Normalno je da se uz ime «Bat'a» počeo pojavljivati toponim Borovo kao odredište mesta, sedišta tvornice, jer je i politika kompanije "Bata" bila takva da se tvornica i naselje grade tamo gde mogu biti "svoja" opština.

Naselju se 1935. daje ime Naselje dr. Jana Antonjina Bate (Jan Antonín Baťa). Ovako rogobatan naziv nije zaživio, iako je korišten u nekim službenim dokumentima. Kad se išlo u Naselje ili u Tvornicu jednostavno se govorilo: «Idem kod Bate». Isto kao i kada se išlo u neku od šestotinjak (600) prodavnica "Bata" širom Jugoslavije.

Nakon II Svetskog rata, pobedom revolucije, nacionalizacijom tvornice i naselja 1947.godine, iz razumljivih ideoloških razloga promenjen je naziv tvornice u Kombinat «Borovo» i naravno da se i naselje uz tvornicu nazivalo Borovo Naselje.

Kao mjesna zajednica Vukovara (ako se još neko sjeća što je to), Naselje je imalo naziv «Mjesna zajednica Borovo Naselje».

Da bi se mi iz Naselja razlikovali od stanovnika sela sebe smo nazivalo Borovčanima, a njih Borovcima (iako smo znali da je to nepravilan oblik).

Ime Borovo i za selo i za tvornicu i za naselje jasno da neupućene zbunjuje. Nažalost, naročito nakon devedesetih godina prošlog veka!

Prema mojim saznanjima, u svetu još postoji:
   - u Bugarskoj pet lokaliteta sa imenom Borovo;
   - u Belorusiji dva lokaliteta sa imenom Borovo;
   - u Srbiji dva lokaliteta sa imenom Borovo;
   - u Makedoniji jedan lokalitet sa imenom Borovo;
   - u Rusiji jedan lokalitet sa imenom Borovo;
   - u Kazahstanu jedan lokalitet sa imenom Borovo;
   - u Sloveniji jedan lokalitet sa imenom Borovo;
   - u Češkoj jedan lokalitet sa imenom Borovy!

Znatiželjni neka se upute po enciklopedijama i neka otkriju o čemu i kome je reč!

2 komentara:

Unknown kaže...

Borovo volim iz vise razloga, trenutno me asocira na jednu divnu osobu koju sam skoro upoznala i zelja mi je da joj se javim a nisam u situaciji da dodjem do njenog tel. mislim da mi neko od vas moze pomoci. Gospodja je SREMAC SOFIJA ako biste mi poslali njen tel. bila bih vam zahvalna. pozdrav. i hvala unapred.

Snezana Zabic kaže...

super novi dizajn (bar je za mene nov, drukciji nego zadnji put kad sam pogledala), ali hoce biti novog sadrzaja?